دانشیار گروه تعلیم و تربیت اسلامی، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، تهران، ایران
چکیده
هدف از انجام این پژوهش بررسی راهکارهای هویت بخشی تربیت اسلامی دانش آموزان درنظام تربیت رسمی و عمومی است. برای دست یابی به این هدف ازروش پژوهش کیفی استفاده شد.جامعه تحلیلی این پژوهش، متخصصان تعلیم و تربیت، مدیران ، مربیان پررشی و دبیران تعلیمات دینی مدارس متوسطه دخترانه شهر تهران است که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. روش تجزیه و تحلیل داده ها کد گذاری و تحلیل مضمون بود که به صورت همزمان و پیوسته با فرایند جمع آوری داده ها انجام شد.. راهکارها دردو دسته فرابخشی و بخشی احصاء شدند. راهکارهای فرابخشی در بخش نظری تبیین نظام مند و فهم پذیر توسط نهادهای دینی با 7 مولفه فرعی ودر بخش عملی یعنی بازاندیشی عملکرد نظام حاکمیتی با 5 مولفه فرعی احصاء شد.راهکارهای بخشی در بخش نظری متمرکز براتخاذ مبانی نظری است که در بخش عملی متمرکز بر بازاندیشی عملکرد شورای عالی آموزش و پرورش در فرایند تصویب قوانین و مقررات مرتبط با حوزه تربیت دینی با 3 مولفه فرعی، مرکز تربیت نیروی انسانی با باز اندیشی در جذب، نگهداشت و توانمند سازی دبیران تعلیمات دینی و مربیان تربیتی با 4 مولفه فرعی، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با باز اندیشی در برنامه درسی تربیت دینی با 4 مولفه فرعی،معاونت پرورشی با باز اندیشی در رویکرد آن معاونت در زمینه تربیت دینی با 6 مولفه فرعی وانجمن اولیاء و مربیان با توانمند سازی خانواده ها در زمینه شناخت و آگاهی از روش های تربیتی با 2 مولفه فرعی می باشد.
اشرفی سلطان احمدی، زینب، کیهان، جواد، ملکی آوارسین، صادق، یاری، جهانگیر (1400). طراحی الگوی مطلوب برنامه درسی تربیت دینی در دوره پیش دبستانی، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 6 (1): 30-7.
بازرگان، عباس. (1391). مقدمه ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته، رویکردهای متداول در علوم رفتاری، تهران: دیدار.
بت شکن، رضوان، سعادتمند، زهره. (1394).آسیب‌شناسی برنامه درسی دینی پیش دبستانی از دیدگاه متخصصان و مربیان دینی، کنفرانس بین المللی مهندسی و علوم کاربردی، امارات، دبی.
بهشتی، سعید. (1382). در آمدی بر قلمرو شناسی عقلانیت در تربیت اسلامی، فصلنامه تعلیم و تربیت، 76، 161-130.
پاکمهر، حمیده، امین خندقی، مقصود، قندیلی، سید جواد، سعیدی رضوانی، محمود. (1396). بررسی ماهیت گفتمان‌سازی انقلاب اسلامی و ویزگی‌های آن در برنامه‌های درسی نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 2 (3): 40-7.
تمیمی آمدی. (1366). شرح غرر الحکم و دررالکلم، ج 1، قم: مکتب الاعلمی و اسلامی
جباری، محمد رضا. (1397). راهکارهای مقابله با آسیب‌های اجتماعی در سیره اهل بیت (ع)، فصلنامه مطالعات اسلامی آسیب‌های اجتماعی، دانشگاه شاهد، 1 (1):161-135.
جوادی آملی، مرتضی. (1373). شناخت انسان و دین. معاونت فضای مجازی تبلیغات اسلامی. http://www.shiadars.ir/fa
حسینی محمد آباد، سید علی اصغر. (1399). آسیب‌شناسی تربیت اخلاقی در ایران معاصر، پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، 26 (1):133-105.
داوودی، محمد، اعرافی، علیرضا. (1394). سیره تربیتی پیامبر(ص) و اهل بیت(ع): تربیت دینی، ج2، چاپ 12ریال قم:پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
رحمان پور، محمد، میر شاه جعفری، سید ابراهیم. (1395). آسیب‌های تربیت دینی و ارائه راهکارهای مناسب از دیدگاه صاحب نمظران با رویکرد برنامه‌ریزی درسی، فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی،24 (3): 52-31.
سجادی، سید مهدی. (1384). تبیین و ارزیابی رویکرد عقلانی به تربیت دینی (قابلیت‌ها و کاستی ها)، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، 4 (1): 58-37.
سعیدی رضوانی، محمود، غلامی، فاطمه. (1400) بررسی پدیدار شناسانه پیشرانها و چالش‌های رعایت عفاف در دانشجویان پسر دانشگاه فردوسی مشهد، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 6 (3): 60-37.
سعیدی رضوانی،محمود، امین خندقی، مقصود، باغگلی، حسین، محمدی چابکی، رضا. (1395). بررسی دیدگاه دانش‌آموزان پایه سوم متوسطه پیرامون تحقق اهداف قلمرو عمل و رفتار برنامه درسی دین و زندگی، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 1 (2): 127-99.
سلطانی رنانی، سید مهدی. (1396). راهکارهای اخلاقی برای مقابله با آسیب‌های بافتی اینترنتی در نهاد خانواده، فصلنامه اخلاق، 7 (4):183-161.
شمشیری، بابک، زارعی، ابلا، شیروانی شیری، علی. (1400). آسیب شناسی تعلیم و تربیت دینی در دانش‌آموزان متوسطه از دیدگاه متخصصان تعلیم و تربیت، معلمان و دانش‌آموزان، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت دینی در دانش‌آموزان متوسطه، 29 (2): 283-265.
شورای عالی آموزش و پرورش ایران. (1390)، مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، تهران: شورای عالی آموزش و پرورش
صالحی زاده، محمداسماعیل، محمدی، روح الله. (1394). آسیب‌شناسی تربیت دینی جوانان در مسائل عبادی از دیدگاه آیات و روایات، دوفصلنامه آموزه‌های تربیتی در قرآن و حدیث، 1 (1): 26-1.
علی‌آبادی، ابوالفضل، مسعودی، جهانگیر، غفاری، ابوالفضل، باغگلی، حسین. (1397). ضررت توجه به قطب سوم در تربیت دینی و آثار آن بر فضای تربیتی، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 3 (1):88-49.
عوض زاده، ابوطالب، کریمی باغملک، آیت الله، رضایی، صادق. (1399). آسیب شناسی تربیت دینی و تدوین لگویی برای دین پذیری مشتاقانه مطالعه موردی (دانش‌آموزان متوسطه دوه دوم استان کهکیلویه وبویراحمد)، فصلنامه علمی- پژوهشی قرآن و طب، 5 (3): 109-122.
فراستخواه، مقصود. (1390). دومین نشست نقد و بررسی سنجش دین داری در ایران (ضرورت و نتایح بررسی دین ورزی).http: Farasatkhah.blogsky.com
کوربین، جولیت، اشتراوس، انسلم. (1395). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظربه زمینه‌ای، ترجمه ابراهیم افشار، تهران: نشر نی.
مرزوقی، رحمت الله، دهقانی یاسر. (1398). ارزیابی تربیت یدنی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه: مطالعه موردی شهر شیراز، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 4 (2): 122-99.
مزیدی، محمد، ایران پور، ماهمنیر، خوشبخت، فریبا. (1395). ادراک دانش‌آموزان دبیرستانی شهر شیراز نسبت به فعالیت‌های پرورشی مدارس و بررسی رابطه آن با متغیرهای زمینه ای، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی 1 (2):32-7.
معافی، لیلا، اشرفی، عباس. (1392). عوامل مؤثر بر دین‌پذیری و دین‌گریزی جوانان، فصلنامه معرفت، 22 (94):28-13.
مکارم شیرازی، ناصر. (1377)، تفسیرنمونه قرآن کریم، دفتر نشر معارف اسلامی
مگیلانی، حسین، درانی، کمال، صالحی، کیوان. (1397). تحلیل پدیدار شناسانه باورهای دینی دانش‌آموزان و ارائه راهکارهایی برای کاهش چالش‌ها و آسیب‌های موجود، فصلنامه دین و ارتباطات، 25 (1):192-157.
موحدی محصل طوسی، مرضیه، مهر محمدی، محمود، صادق زاده، علیرضا، نقی زاده، حسن. (1392). نقد طبقه‌بندی‌های موجود از رویکردهای تربیت دینی و ارائه یک طبقه‌بندی مفهومی جدید، فصلنامه مبانی تعلیم و تربیت، 3 (1): 158-137.
موسوی مقدم، سید محمد و محمدی، مروت. (1395). بررسی نقش مسجد در افزیش سرمایه اجتماعی بر اساس نماگر‌های اصلی آن در قرآن و حدیث، مدیریت سرمایه اجتماعی، 3 (1): 162-139.
نقیب زاده، میر عبدالحسین، دادرس، محمد (1398). زبان مساله ای معرفتی و تربیتی در آراء فیلسوفان ومربیان، اندیشه نوین تربیتی،3 (3): 117-95.
نوروزی، مجتبی، کاظمی، ابوالفضل، شاهمرادی، سیده فاطمه. (1396). راهکارهای تربیت دینی در فضای مجازی با تاکید بر آموزه‌های قرآن و سیره رضوی، فصلنامه فرهنگ رضوی، 5 (3): 212-177.
وزینی افضل، مجتبی، عبداللهی، محمد علی، گالینی، ابوالفضل. (1399). راهکارهای تقویت سرمایه اجتماعی از دید گاه نظام ارزشی اسلام، فصلنامه مدیریت اسلامی، 28 (3):172-141.
یادگاری، مطهره، صالحی، کیوان، سجادیه، نرگش السادات. (1398).ارائه نظریه داده بنیاد برای تبیین فرایند‌های جاری تربیت اخلاقی در مدارس متوسطه شهر تهران، فصلنامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی،4 (3):186-147.
Aspers, P. and Corte, U. (2019). “What is Qualitative in Qualitative Research”. Qualitative Sociology, 42 (2), pp. 139-160.
Aldiabat, K. M., & Le Navenec, C. (2018). Data saturation: The mysterious step in grounded theory method. The Qualitative Report, 23 (1), 245 -261. Retrieved from https://nsuworks.nova.edu/tqr/vol23/iss1/18
Maykut, P.&Morehouse, R. (1995). Beginning QualitativeResearch: Aphilosophic and Practical guide.London Press.
