آمار

تعداد نشریات16
تعداد شماره‌ها128
تعداد مقالات982
تعداد مشاهده مقاله4,024,182
تعداد دریافت فایل اصل مقاله139,928
عابدی, اکبر, رادمهر, محسن. (1399). بررسی جریان القاعده افغانستان؛ ماهیت، تبارشناسی و عقاید آن. , 2(2), 1-24.
اکبر عابدی; محسن رادمهر. "بررسی جریان القاعده افغانستان؛ ماهیت، تبارشناسی و عقاید آن". , 2, 2, 1399, 1-24.
عابدی, اکبر, رادمهر, محسن. (1399). 'بررسی جریان القاعده افغانستان؛ ماهیت، تبارشناسی و عقاید آن', , 2(2), pp. 1-24.
عابدی, اکبر, رادمهر, محسن. بررسی جریان القاعده افغانستان؛ ماهیت، تبارشناسی و عقاید آن. , 1399; 2(2): 1-24.

بررسی جریان القاعده افغانستان؛ ماهیت، تبارشناسی و عقاید آن

مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر
دوره 2، شماره 2، شهریور 1399، صفحه 1-24    اصل مقاله (658.89 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
اکبر عابدی1؛ محسن رادمهر* 2
1عضو هیئت علمی دانشکده علوم انسانی و قدرت نرم، دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع)، تهران، ایران.
2پژوهشگر مرکز مطالعات دفاع مقدس و نبردهای معاصر، دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین (ع)، تهران، ایران؛ m.radmehr1362@gmail.com
چکیده
امروزه جریان تکفیر به‌عنوان یک بلای خانمان‌سوز دامن مسلمانان جهان را گرفته است. جریانی که می‌کوشد برداشت افراطی و خشن خود را از مبانی تعالی‌بخش اسلام، در جهان پیاده کند.  در این رهگذار «القاعده» افغانستان همواره به‌عنوان بنیانگذار و خط دهنده­ی جریان تکفیر در منطقه­ی غرب آسیا مورد توجه و اتقان صاحب‌نظران بوده و هست. زمانی بر اهمیت بررسی این جریان افزوده می‌شود که دریابیم بیشتر گروه‌های تکفیری که امروز در صف نبرد با محور مقاومت قرار گرفته‌اند، ریشه در القاعده و تفکرات این جریان داشته و دارند.
گروهی که «عبدالله عزّام فلسطینى»،«اسامه بن‏لادن عربستانى»‏ و «أیمن­الظواهرى مصرى‏» با عنوان «القاعده» در کشور افغانستان و به بهانه­ی جهاد علیه شوروی بنیان نهادند، بعدها سرمنشأ پیدایش جریان‌های سلفی افراطی و تکفیری زیادی در منطقه گردید؛ به طوری که می‌توان ادعا کرد که عمده تفکر جریان انحرافی تکفیر با ظهور این جریان قوت و قدرت گرفت. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی با واکاوی این جریان می‌کوشد تا به این سؤال اساسی پاسخ دهد که عوامل زمینه‌ساز، سیر تاریخی و نحوه­ی پیدایش القاعده به‌عنوان یک جریان سلفی ـ تکفیری کدام­اند و مبانی فکری و اعتقادی  القاعده چیست؟!
یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که جهاد بر علیة ارتش کمونیستی شوروی، باعث شد تا سه رهبر بزرگ سلفی در افغانستان با یکدیگر ائتلاف کرده و زمینه‌ساز پیدایش جریان جهادى فراگیری به نام «القاعده» شوند. ریشه­ی تفکرات القاعده، بر بستر اندیشه­ی سلفی استوار است و رهبران آن به‌طور خاص، بیشتر از تفکر حاکم بر جریان‏هاى اخوانى مصر تأثیر پذیرفته‌اند. همچنین این پژوهش با بررسی تفکرات رهبران القاعده به این نتیجه رسیده است که گسترش تفکر شیعه با راهبری و پرچمداری کشور شیعی ایران، همواره برای آنان خطرآفرین بوده و در پی دفع این خطر بوده و هستند.
کلیدواژه‌ها
القاعده؛ سلفی؛ تکفیری؛ جهاد
مراجع
الف) کتاب:

  1. قرآن کریم
  2. احمدشاه فروزان، (1389)، افغانستان از حکومت مجاهدین تا سقوط طالبان، نشر آهنگ قلم، مشهد
  3. البانی، محمد ناصرالدین (1988)، صحیح الجامع الصغیر و زیادته، نشر المکتب الاسلامی، بیروت
  4. الزیات، منتصر، أیمن­الظواهرى کما عرفته، چاپ دوم: دار مصر المحروسة، مصر
  5. عزّام، عبدالله یوسف، التآمر العالمى، مرکز شهید عزّام الإعلامى، پاکستان
  6. عزّام، عبدالله یوسف، الأسئلة والأجوبة الجهادیة، لجنة التحقیق، پاکستان
  7. علیخانى، عبدالله، (1388)، کتاب امنیت بین‏الملل (4) (ویژه القاعده)، مؤسسه فرهنگى مطالعات و تحقیقات بین‏المللى ابرار معاصر، تهران
  8. علیخانى، اکرم، (1390)، طالبان و شهادت دیپلمات‏هاى ایرانى، نشر مرکز اسناد انقلاب اسلامى، تهران
  9. علیزاده موسوی، سیدمهدی (1392) مکتب دیوبند و جنبش جماعت تبلیغ، دفتر تبلیغات حوزه­ی علمیه­ی قم
  10. علیزاده موسوی، سید مهدی (1391) سلفی گری و وهابیت، قم، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم، ج اول
  11. فدوی، عبدالقیوم (1378) اسامه بن لادن و ماجراها، نشر مفاخر
  12. کریمى حاجى خادمى، مازیار، (1392)، خاستگاه و مبانى فکرى طالبان، نشر کانون اندیشه جوان، تهران
  13. محمدیان، محمد، (1390)، بنیادهاى فکرى القاعده، چاپ اول: دانشگاه امام صادق (ع)، تهران
  14. مژده، وحید، (1381)، افغانستان و پنج سال سلطه طالبان، نشر نى، تهران
  15. هوشنگى، حسین و احمد پاکتچى، (1390)، بنیادگرایى و سلفیه بازشناسى طیفى از جریان‏هاى دینى، چاپ اول: دانشگاه امام صادق (ع)، تهران
  16. ولوی، علی‌محمد (1367) تاریخ علم کلام ومذاهب اسلامی، موسسه­ی انتشارات بعثت، تهران، ج ۲.
ب) مقالات

  1. امینى، عبدالمؤمن، (1393)، جریان تکفیرى طالبان در افغانستان و جنایت‏هاى آنان‏، مجموعه مقالات کنگره جهانى جریان‌های افراطى و تکفیرى از دیدگاه علماى اسلام؛ ج‏6
  2. احمدی، محمدعلی(1397)، القاعده و پدیده تکفیر؛ استراتژی استعمار در جهان اسلام، مجله جریان شناسی دینی معرفتی در عرصه بین الملل، شماره 22
  1. امیراحمدى، هوشنگ، (1377)، «بحران افغانستان و سیاست منطقه‏اى ایران»، اطلاعات سیاسى- اقتصادى، شماره 133- 134؛ سال سیزدهم، مهر و آبان
  2. رفیعى، محمد طاهر، (1393)، تأثیر تفکر جهادى «عبدالله عزّام» در گسترش خشونت‏هاى «القاعده»، مجموعه مقالات کنگره جهانى جریان‌های افراطى و تکفیرى از دیدگاه علماى اسلام؛ ج‏1
  3. رفیعی، محمد طاهر (1393)، جریان شناسی طالبان، مجله مکر تکفیر، شماره دوم
  4. ساداتی نژاد، سید مهدی (1395)، نقش ایالات متحده امریکا در شکل گیری جریانهای افراطی در جهان اسلام (مطالعه موردی القاعده و داعش)، نشریه اندیشه سیاسی در اسلام، بهار
  5. عباس زاده فتح آبادی، مهدی (1388)، بنیاد گرایی اسلامی و خشونت (با نگاهی بر القاعده)، فصلنامه سیاست، دوره 39 شماره 4
  6. عباس‏زاده فتح‏آبادى، مهدى، (1389)، «القاعده پس از 11 سپتامبر (با تأکید بر عراق)» فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسى، شماره 2
  7. فرزین‏نیا، زیبا، «ظهور طالبان در صحنه افغانستان»، فصلنامه آسیایى مرکزى و قفقاز، سال هفتم شماره 23، پاییز 1377
  8. نصرى مشکینى، قدیر، «استیلاى طالبان بر افغانستان»، اطلاعات سیاسى و اقتصادى، شماره 133- 134، مهر و آبان 1377
ج) مجلات و نشریات:

  1. دو فصلنامه سیاسی راهبردی چشم‏انداز ایران، تیر و مرداد 1389، ش 62.
  2. ماهنامه راه نما، ماهنامه مطالعات بین‌المللی تروریسم، سال دوم، شماره 5 و 6، فروردین و اردیبهشت 91
  3. فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسى، دوره 40، تابستان 1389، شماره 2
ج) سایت

  1. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدعلی خامنه‌ای(مد‌ظله‌العالی)، www.khamenei.ir
  2. موسسه مطالعات اندیشه سازان نور، asnoor.com
  1. شبکه اینترنتی «آفتاب»، aftab.ir
  2. خبرگزاری «شبستان»، Shabestan.ir
  3. سایت خبری تحلیلی «تابناک»، tabnak.ir
  4. سایت خبرگزاری «فارس»، farsnews.com
  5. سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران «ایرنا»، irna.ir
  6. روزنامه «اعتماد»، etemaad.ir
  7. پایگاه خبرگزاری «تسنیم»، tasnimnews.com
  8. خبرگزاری «صدای افغان»، avapress.com
  9. پایگاه تبیینی و تحلیلی جریان شناسی «دیدبان»(didban.ir)
  10. پایگاه اطلاع رسانی «خبر برتر»، khatebartar.com
  11. خبرگزاری «میزان»، mizanonline.ir
  12. سایت خبرگزاری مشرق، mashreghnews.ir/fa
  13. سایت موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی «تبیان»، tebyan.net
  14. پایگاه «باشگاه خبرنگاران جوان»، yjc.ir
  15. پایگاه «اندیشکده راهبردی تبیین»، irwww.
  16. پایگاه خبری تحلیلی «شهید خبر»، shahidnews.com
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,811
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 284